روان شناسی سنجی و ارزیابی شامل چه چیزایی است ؟

روانشناسی سنجی و ارزیابی

 

ارزیابی و تشخیص

 

ارزیابی کردن و تشخیص درست در روان درمانی اهمیت زیادی دارد.قبل از اینکه شخص را وارد مرحله درمان کنند ابتدا بوسیله ابزارهای تشخیصی مثل تست ها مشکل شخص را پیدا میکنند و بعد با توجه به بیماری او نیازش به درمان متفاوت است مثلا روان درمانی، نوروتراپی ،گروه درمانی انجام میشود.

اگر در مراحل ابتدایی ارزیابی درست و تشخیص صحیح انجام گیرد باعث میشود در وقت مراجعه کننده صرفه جویی شود و هم چنین هزینه ایی که برای هر جلسه باید بپردازد کاهش میابد و  قبل از اینکه درمان را شروع کنند بدانند هدف از درمان چیست و با چه درمانی جواب مناسب تری حاصل میشود.

هرچقدر درمانگر اطلاعات بیشتری راجب مشکلات و  ناراحتی‌های مراجعه کننده داشته باشد میتواند تشخیص درست تری انجام دهد و هر چه در این زمینه دانش و تجربه بیشتری داشته باشد موفق تر عمل میکندو برنامه درمانی مناسب را برای او اجرا میکند. 

 

تشخیص

 

 در روان شناسی بالینی تشخیص را توسط  مشاهده کردن، آزمون(تست) و مصاحبه  انجام میدهند.که مهم ترین آن ها مصاحبه است.با  مصاحبه تشخیصی میتوانید علت و عواملی که در ایجاد اختلال روانی بیمار تاثیر داشته را بیابید.همه ی عوامل موثر  را باید در نظر گرفت حتی کم اهمیت ترین آن ها تا تشخیص شما دقیق باشد.تا بتوان بوسیله آن درمان مناسبی در نظر گرفت.

برای یک روان شناس بالینی علاوه بر مطالبی که مراجعه کننده بیان میکند باید به عکس العمل بیمار و واکنش های عاطفی او هنگام توضیح مسائل توجه کند.

بنابراین میتوان گفت علاوه بر مصاحبه از مشاهده نیز میتوان استفاده کرد.

وسیله ایی که  ارزیابی توسط روانشناس بالینی بوسیله آن انجام میگیرد باید پایا باشد یعنی اگر آزمون را چند بار تکرار کردند نتیجه حاصل یکسان باشد. همچنین وسیله ارزیابی باید معتبر باشد یعنی برای هدف های موردنظر شما مفید باشد.

 

بخوانید    چرا شرکت ها به مشاوران حقوقی نیاز دارند ؟

 

این  شیوه های ارزیابی و تشخیص روانی  را میتوان به سه فرایند تقسیم کرد:

 

*مصاحبه

* آزمون

* مشاهده.

 

مصاحبه بالینی

 

مصاحبه ها میتوانند ساخت دار یا بی ساخت باشند.

اگر از مصاحبه های ساخت دار  استفاده کنید باید همه ی سوالهای خود را  از قبل آماده کنید.و متن سوال ها باید تجربه های دوران کودکی و رویاهای کودکی و تجربه های جنسی را شامل شود. اما  رفتارگرایان بیشتر به اتفاقات جاری که باعث ایجاد ناراحتی شده اند میپردازند.

 

آزمون روانشناختی

 

در بین پرسشنامه های شخصیت برای ارزیابی روانی پرسشنامه شخصیتی چند وجهی مینه سوتا MMPI  بیشترین استفاده را دارد و شامل ۵۵۰ ماده است که شامل پرسش های زیادی از رفتارها و افکار و احساسات میشود و آن ها را بررسی میکند .

همانطور که گفته شد یک نوع از پرسشنامه ها پرسشنامه های ساخت دار هستند که در این ها  تجربه ها و احساس های هشیار بررسی میشود اما ترس های پنهان مشخص نمیشوند. بنابراین در  آزمون های فرافکن مثل آزمون رورشاخ مسائل تعارضی و ناهشیار نمایان نمیشود.

 

آزمون های هوش

 

 اولین آزمون هوش بوسیله آلفرد بینه و بعد اط آن دیوید وکسلر آزمون های هوش را برای بزرگسالان WAIS و کودکان WISC و پیش دبستانی WPPSI تنظیم کرد.  مقیاس های وکسلر هوشبهر را به طور  کامل اندازه گیری می کنند با استفاده از این آزمون ها میتوانید آسیب های مغزی و عقب ماندگی ذهنی را تا حدودی تشخیص دهید.

بر اساس امتیازی که در این آزمون ها کسب میشود میتوان بهره هوشی را تعیین کرد بهره هوشی اگر کمتر از ۷۰ شود عقب افتاده و بین ۷۰ تا ۸۴ را به عنوان افراد مشکل دار و بیشتر از ۱۳۰ را باهوش میگویند اما بر اساس تحقیقات انجام شده بیشتر مردم دنیا بهره هوشی بین ۹۵ تا ۱۰۵ دارند.

 

مشاهدات

 

هنگام مصاحبه کردن و اجرای  آزمون از کلمه ها  استفاده میشود و اما در مشاهده میتوانید بدون بزرگنمایی از رفتار ها و واکنش های بیمار متوجه بسیاری از مسائل شوید.. مشاهدات  را به دو دسته  ارزیابی رفتاری و فیزیولوژیکی تقسیم بندی میکنند.

بعد از انجام دادن درست موارد بالا میتوانید به یک تشخیص درست که با راهنمای تشخیصی DSM_5 منطبق است دست یابید.و مرحله درمان آغاز میشود.

 

ابزارهای سنجش

 

ابزارهای سنجش را می توان به دو دسته اصلی پرسشنامه ای و سنجش فیزیولوژیکی تقسیم کرد.

 

سنجش فیزیولوژیکی

 

این سنجش شامل سه بخش میشود :

 

*استرس تست

 در این تست از دستگاه استفاده میشود تا بتوانیم علائم بدنی فرد را هنگامی که سیستم عصبی آن فعال یا غیر فعال است بسنجیم.زمانی که فرد  آرام است سیستم عصبی پاراسمپاتیک فعال است اما وقتی دچار ترس و اصظراب میشود سیستم عصبی سمپاتیک فعال میشود.این تست به ما کمک میکند هنگام استرس و هیجان علائم بدنی فرد را تحلیل کنیم مثلا ضربان قلب،ریتم تنفس،دمای بدن و تعریق را میتوان بررسی کرد.

 

*ارزیابی مغزی

 با استفاده از  دستگاه Clinical Q امواج مغزی را  در نقاط مختلف مغز  بررسی میکنند تا در صورت وجود مشکلات و اختلالات خاص بررسی شود.

 

* آزمون های شناختی

 با استفاده از ابزارهای TOVA و ابزارهای کامپوتری توانایی تمرکز و حافظه فرد را بررسی میکنند.

 

سنجش پرسشنامه ای

 

انواع مختلفی از پرسشنامه‌ وجود دارد مثل

 

پرسشنامه شخصیت NEO

پرسشنامه NEO را میتوان از جدیدترین پرسشنامه‌ها دانست. ویژگی های این آزمون آن را به یک آزمون فراگیر تبدیل کرده استو از نظر  گستردگی کاربرد میتوان آن را برای  ارزیابی شخصیت افراد سالم و نیز در امور بالینی استفاده کرد. این آزمون روی گروه‌های سنی مختلف و دارای فرهنگ‌های متفاوت  قابل اجرا میباشد و به دلیل این ویژگی طرفداران زیادی دارد.

 

تست هوش وکسلر ‎

 

همانطور که از اسمش پیداست این تست هوش بوسیله دیوید وکسلر معرفی شده است. از نظر او هوش گنجایش یک فرد برای درک کردن و فهمیدن و فائق شدن بر محیط اطراف خودش است.او سه مجموعه آزمون را برای گروه های مختلف سنی تنظیم کرده است. در هر سه مقیاس علاوه بر اینکه میتوان بهره هوشی کلی را مشخص کرد، بهره هوشی کلامی و بهره هوشی عملی نیز قابل بررسی است. اما مقیاس‌های وکسلر شامل دو قسمت میشود:

 

۱_ سوالاتی ک به درک زبان یا استفاده از زبان به صورت‌های مختلف مربوط میشود مثل صحبت کردن، خواندن و نوشتن بوسیله آن میتوان هوش کلامی را اندازه گیری کرد.

۲_سوالاتی که جنبه عملی هوش را تعیین میکند. در واقع میتوان هوش غیر کلامی را اندازه گیری کرد.

 

پرسشنامه MMPI

روانشناسان بالینی بیشتر از این پرسشنامه استفاده میکنند. این تست ها بوسیله کار گروهی روانشناسان دانشگاه مینه‌سوتا تنظیم شده است. که بارها اصلاح شده است‌. از این تست علاوه بر موارد بالینی و غربال‌گری بیماری‌های روانی برای موارد دیگری مثل مراکز مشاوره ،مشاوره ازدواج و امور قضایی کاربرد دارد.